Trudno odpowiedzieć na pytanie, czy maturą i wyborem studiów bardziej stresują się maturzyści, czy ich rodzice. Wiele wskazuje na to, że ci drudzy. Rodzicom zależy na tym, by ich dzieci zdobyły dobre wykształcenie i satysfakcjonującą pracę. Te aspekty wymagają przemyślanych i trafnych decyzji.
Matura i co dalej?
Co roku tysiące maturzystów, ale także ich rodziców zadaje sobie to pytanie. Uczelnie publiczne i prywatne zapewniają wiele nowych możliwości. Okazuje się, że dostępnych jest…aż 879 różnych kierunków studiów. Łatwo się w tym wszystkim zgubić. Od czego zatem zacząć? Pierwszym krokiem może być rozpisanie z dzieckiem listy kierunków, które go interesują. Potem warto zastanowić się, jakie mocne strony i talenty dostrzega w sobie nastolatek. Proponujemy następujące ćwiczenie, które znajduje się również w poradniku z cyklu Porozmawiajmy o…”Rozmowy o…wspieraniu dzieci w rozwoju edukacyjnym i zawodowym”.
-
Jestem ………….. (tutaj wymieniamy cechy charakteru, jak np. ambitny, szybki w działaniu, dokładny, kontaktowy, kreatywny, analityczny etc.)
-
Umiem ………….. (wymieniamy umiejętności, jakie zauważamy u dziecka, np. rysować, uczyć się języków, gotować, pisać wypracowania, rozwiązywać zadania z matematyki, robić zdjęcia)
-
Mam ………….. (wymieniamy zasoby, np. dobrą pamięć, czas, komputer, znajomych rodziców, którzy potrafią opowiedzieć mi o różnych zawodach, internet, w którym mogę znaleźć wszystkie kontakty do uczelni etc)
-
Bardzo lubię robić …………..
-
Dobrze mi wychodzi …………..
-
Jestem dumny/dumna z …………..
-
Ludzie chwalą mnie za …………..
-
Nie lubię robić/nie wychodzi mi…………..
Dodatkowo należy wspomnieć o raporcie Światowego Forum Ekonomicznego dotyczącego rynku pracy przyszłości za dziesięć lat na całym świecie ponad 80 mln stanowisk będzie zautomatyzowanych, a jednocześnie powstanie ponad 97 mln nowych miejsc pracy. Współcześnie w ciągu jednego dnia człowiek przyswaja więcej informacji niż mieszkaniec średniowiecznej Europy przez całe swoje życie. Dziś w wyniku rewolucji industrialnej pojawiają się takie obszary, jak: digitalizacja, collective intelligence (inteligencja zbiorowa), internet rzeczy i uczenie maszynowe. ̄ Dlatego też to, jaki kierunek studiów wybierze dziecko, wcale nie determinuje jeszcze jego zawodowej ścieżki. Coraz bardziej liczą się tzw. kompetencje transferowalne – czyli takie, które można rozwijać i wykorzystywać we wszystkich branżach i zawodach.
Kluczowe umiejętności w nowoczesnym świecie to m.in.:
-
uczenie się oraz uczenie innych (w tym szybkie uczenie się i oduczanie)
-
aktywna nauka, umiejętność znalezienia, oceny i analizy informacji
-
współdziałanie i współpraca w zespole
-
kompleksowe rozwiązywanie problemów
-
koordynacja i organizacja pracy
-
myślenie logiczne i krytyczne
-
ocena i podejmowanie decyzji
-
zarządzanie zasobami finansowymi
-
negocjowanie i perswazja
-
umiejętność komunikacji, inteligencja emocjonalna
-
programowanie i znajomość technologii.
Zarówno dla rodziców, jak i dla dzieci moment podjęcia decyzji co po maturze jest wyzwaniem. Wiąże się z obawami, naturalnym stresem, ale też ciekawością tego, co nowe. Nie będzie nowością powiedzieć, że w rozmowie najważniejsze są… uważne słuchanie i duża otwartość. Istotne jest zrozumienie swoich potrzeb i motywacji oraz jasne komunikowanie intencji. Warto zadać dziecku następujące pytania: Co czujesz w związku z tą zmianą i w związku z maturą? Czego się obawiasz? Co jest dla Ciebie niejasne? Na jakie pytania chcesz znaleźć odpowiedź? ̄ Podzielenie całego procesu na jasne etapy sprawia, że zarówno dla dziecka, jak i dla nas jest on łatwiejszy. Edukacja to maraton, a nie sprint, a matura i studia to dopiero początek fascynującej przygody. Warto wesprzeć dziecko tak, by najpierw zamiast na siłę dopasowywać się do kierunków, lepiej poznało siebie. Określiło swoje zainteresowania, sposób, w jaki chce zdobywać wiedzę. To będzie świetnym wstępem do określenia dalszej ścieżki edukacji. Ważne, by młody człowiek wiedział, gdzie szukać rzetelnych informacji i jak po te informacje skutecznie sięgać (zarówno jeśli chodzi o studia, jak i o rynek pracy). ̄ Istotne też jest wsparcie emocjonalne. Osiemnasto-, dziewiętnastolatki często same sobie fundują ogromną presję i stres, zakładając, że następny krok drastycznie zaważy na ich całym życiu. Świadomość, że mogą o tym porozmawiać szczerze i bez oceny, jest dla nich szczególnie cenna i ważna.
